Author :
Abstract
Masallar, hangi milletçe anlatılırsa anlatılsın asırlarla nesiller arasında bir köprü işlevi görmüştür. Bir masalın farklı coğrafyalarda ve farklı zamanlarda anlatılması, o masalın varyantlarının oluşmasını sağlamıştır. Varyantları bulunan masallardan biri de Batı’da “Rapunzel”, Türk coğrafyasında “Sabır Taşı” olarak anlatılan masaldır. Masalın Tunceli Çemişgezek'te de varyantları bulunmaktadır. Bu çalışmada “Sabır Taşı” masalının tarafımızdan 2015 yılında Çemişgezek ilçesinde derlenen üç varyantı hem yapısal açıdan hem de motif yapısı bakımından Karşılaştırmalı Folklor Teorisi, Tarihi-Coğrafi Fin kuramı disiplinlerine göre mukayese edilmiştir. Varyantlar bölümlere ayrılıp başlıklar altında özet olarak verildikten sonra hangi bölümün hangi varyantta ne derece değiştiği veya aynı kaldığı üzerinde durulmuştur. Bu yolla orijinal metne ait iskeletin görünür bir hâle gelmesi sağlanmıştır. Varyantların motif yapısı bakımından mukayese edildiği kısımda ise metinlerin motif yapısını oluşturan motifler belirlenip tasnif edilmiştir. Söz konusu tüm motifler aynı zamanda sembolik ve mitik açılardan da değerlendirilerek varyantlardaki durumları mukayese edilmiştir.
Keywords
Abstract
Fairy tales, no matter which nation they are told by, have served as a bridge between centuries and generations. Telling a fairy tale in different geographies and at different times has led to the formation of variants of that fairy tale. One of the fairy tales with variants is the fairy tale told as "Rapunzel" in the West and "Patience Stone" in Turkish geography. There are also variants of the tale in Tunceli Çemişgezek. In this study, three variants of the fairy tale "Sabır Taşı" compiled by us in 2015 in Çemişgezek district were compared according to the disciplines of Comparative Folklore Theory and Historical-Geographical Finnish theory in terms of both structural and motif structure. After the variants are divided into sections and summarised under headings, it is emphasised to what extent which section has changed or remained the same in which variant. In this way, the skeleton of the original text was made visible. In the section where the variants are compared in terms of motif structure, the motifs that make up the motif structure of the texts are identified and classified. All the motifs in question were also evaluated in terms of symbolic and mythic aspects and their situations in the variants were compared.
