Author :
Abstract
Sözlü kültür, toplumsal belleği koruma, değerleri aktarma ve kimlik oluşturma işlevi görür. Bu ortamda üretilen anlatı türleri aracılığıyla halk, tarihî olayları, kahramanlık anlayışını ve ahlaki normları nesiller boyu aktarır. Çalışmada incelenen metinler (destan, efsane, hikâye, masal ve fıkra), Hz. Ali’nin Türk halk kültüründe dinî ve tarihî bir şahsiyet olmanın yanında güçlü bir kültürel simgeye dönüştüğünü de göstermektedir. O, incelenen halk anlatılarında dinî ve tasavvufî otoritenin temsilcisi olarak algılanmış Türk epik geleneğinin kahramanlık anlayışını şekillendirmede etkili olmuştur. Bunun dışında anlatılarda, ritüellerde ve hafıza mekânlarında Hz. Ali’ye atfedilen özellikler, toplumda birlik, dayanışma ve kimlik oluşumuna önemli katkılar sağlamıştır. Hz. Ali’ye atfedilen bu nitelikler, halkın ortak değerlerini ve tarih bilincini pekiştirerek anlatıların işlevsel boyutunu da zenginleştirmiştir.
Keywords
Abstract
Oral culture functions to preserve collective memory, transmit values, and shape social identity. Through narrative genres produced in this context, such as epics, legends, stories, tales, and anecdotes, people convey historical events, notions of heroism, and moral norms across generations. The texts examined in this study demonstrate that, in Turkish folk culture, ʿAlī is not only a religious and historical figure but also a powerful cultural symbol. In the analyzed folk narratives, he is perceived as a representative of religious and Sufi authority and has played an influential role in shaping the heroism of the Turkish epic tradition. Furthermore, the qualities attributed to ʿAlī in narratives, rituals, and memory spaces have significantly contributed to social cohesion, solidarity, and identity formation. These attributed traits reinforce collective values and historical consciousness, enriching the functional dimension of the narratives.
